Mali ve bedeni bir ibadet olan hac farizasını şartları müsait olan Müslümanlar yerine getirirler.
Bu İbadettin kendine has ifa etme şekli vardır. Bu nedenle hacı adaylarımız gitmeden önce ilmihal kitaplarından bu konuyu okumalı ve İbadetlerini bilinçli olarak yapmalıdırlar. Önemine binaen diyanet işleri başkanlığı merkezde bir hac dairesi kurdu. Merkez ve taşra teşkilatında görev yapan din görevlile-rimiz bu alanda görev alarak hacı adaylarımızı sahih bir şekilde bu ibadeti yaptırıyorlar.
HAC İBADETİNE AİT MESELELER
Soru- Hac ne demektir?
Cevap-Hac lügat ta ta’zim edilecek bir mekânı ziyaret etmektir. Şer-if ıslahınca hac Arafat ta vakti mahsusunda bir miktar durmaktan sonrada Kâbe’yi muazzamayı usulü dairesinde tavaf etmektir.
Soru- Hac nasıl bir ibadettir?
Cevap- Mali ve bedeni bir ibadettir.
Soru- Hac hangi senede farz kılınmıştır?
Cevap- Hicreti nebevinin dokuzuncu senesinde farz olunmuştur.
Soru- Bir hacı adayı nelere dikkat etmelidir?
Cevap- Bu mukaddes yolculuğa çıkacak olan bir hacı adayı kazaya kalmış namaz, oruç gibi ibadetleri varsa bunları kaza etmeli. Tövbe ve istifarda bulunmalı. Kibir, gurura kapılmamalı. Kul borçları varsa bunları vermeli, Dargın olduğu insanlar varsa onları affetmeli, hac yolculuğu esnasında sarf edeceği paranın haram bir kazançtan temin edilmemiş olmasına çok dikkat etmeli, yol arkadaşlarıyla çekişmekten ve münakaşa etmekten kaçınmalı, dostlarına ve komşularına veda etmeli, gidiş ve dönüşünde evinde iki rekât namaz kılıp Allaha dua etmelidir.
Soru- Kaç türlü hac vardır?
Cevap- A- Haccı kıran
B- Haccı temeddu
C- Haccı ifrat
Soru- Haccı kıran, Haccı temeddu ne demektir?
Cevap- Haccı kıran, hac ile umrenin ihramını birleştirmektir. Yani ayrı ayrı ihrama girmeyip bir ihramla ihtifa etmektir. Umre ile hac birlikte niyet edilir.
Haccı temeddu, Hac ile umreyi iki ihram ile birleştirmektir.
Soru- Haccı ifrat ne demektir.
Cevap- İfrat haccı umresiz yapılan hacdır. İfrat haccı yapacak kimse mikat sınırında veya daha önce ihrama girerken ‘ Allah’ım senin rızan için hac yapmak istiyorum. Bunu kolaylaştır ve kabul eyle ‘ diye niyet eder.
Soru-İhrama nerede girilir?
Cevap- İhrama girmek için belirli yerler vardır. Onların her birine mikat denir. Biz Müslüman Türkler için karadan gittiğimizde Zülhuleyfe, denizden gittiğimizde Râbiy’dir ki Cuhfe yakınındadır.
Soru- Kadınlar ihrama girer mi?
Cevap- Kadınlar elbiselerini çıkarmazlar, başlarını açık bulundurmazlar, aynı zamanda telbiye de seslerini yükseltmezler. Demek ki erkekler gibi elbiselerini tamamen çıkarmayıp, elbiseler üzerinde beyaz bir entari giyerler.
Soru- Tavaf nedir, kaç türlü tavaf vardır.
Cevap- Tavaf Kâbe’yi muazzam anın etrafında yedi defa dönmektir. Tavafa Hacerü’l-Esvet’ten başlanır, Hacerü’l-Esvet’de biter. Bir dönüşe bir şavt denir. Yedi şavt’a bir tavaf denir. Demek ki tavaf yapan bir kimse Kâbe etrafında yedi defa dönmüş demektir. Tavaf esnasında telbiye getirmeyip tekbir getirilir. Üç türlü tavaf vardır.
a- Tavaf-ı kudüm
b- Tavaf-ı ziyaret
c- Tavaf-ı veda
Tavaf-ı kudüm: Mekke ye varıldığı gün yapılan tavaftır ki sünnettir.
Tavaf-ı ziyaret: Arafat’taki farz olan vakfeyi eda ettikten sonra bayram günlerinde yapılan tavaf dır ki haccın farzından olan tavaf budur.
Tavaf-ı veda: Hacılar ihramdan çıkmış olup Mekke den ayrılacakları zaman son olarak yapılan tavaf dır ki vaciptir.
Soru- İstilâm nedir, nasıl yapılır?
Cevap: İstilâm selamlamakdır. Tavaf esnasında Hâcerü’l Evsedin yanına gelindiğinde ona istikbal ederek el kaldırıp tekbir ve tehlil ile elimize koymaktır. Şayet elimizi koyamazsak uzaktan koyma işareti yapılır. Kadınlar bu mübarek taşa temas için hüccac’ın içine karışmayıp karşıdan selamlamalıdırlar.
Soru- Tavaf tan sonra namaz kılınır mı?
Cevap- Tavafı bitirdikten sonra iki rekât namaz kılınır. Bu namazı kılmak vaciptir.
Soru- Sa’yetmek nedir?
Cevap- Safa ile Merve tepeleri arasında yedi defa sa’yetmek vaciptir. Bu tepelere çıkıldığında Beytullah’ı gördükçe tekbir, tehlil, bulunarak dua edilir. İki yeşil direk arasından biraz süratlice geçilir.
Soru: Vakfe ne zaman yapılır, hüküm nedir?
Cevap- Arife günü bütün hacıların Arafat meydanında bulunması lazımdır. Şayet hacılar öğle namazını Nemire mescidinde kılacak olurlarsa okunan hutbeleri dinlerler ve bir ezan ile öğle, ikindi namazlarını birlikte kılarlar. Öğle namazının son sünnetiyle ikindi namazının sünnetini kılmazlar. Badehü rahmet dağının yakınına kadar gidilir ve ona karşı durularak tekbir, tehlil ve telbiye de bulunarak cenabı hakka dua ve niyazda bulunurlar. Böylece haccın farzından olan Vakfe eda edilmiş olur.
Soru- Müzdelifeye ne zaman gelinir?
Cevap- Arefe günü güneş battıktan sonra Arafat’tan Müzdelife’ye hareket edilir. Yolda akşam namazı vakti olduğu halde bu namaz kılınmaz. Ancak Müzdelife de o günkü yatsı namazı ile birlikte kılınır. Şöyle ki bir ezan bir kamet ile akşam ve yatsının farzları eda edilir. Akşam namazının sünneti
İle yatsı namazının ilk sünneti kılınmaz. Sabah namazı erken kılınır. Badehü vukuf yapılır. Allahü Taalâ
Hazretlerine dua ve niyazda bulunulur. Burada yetmiş adet taş toplanır. Ortalık iyice aydınlanınca güneş doğmadan evvel Mine ye hareket edilir. Burada gecelemek sünnettir.
Soru- Minada ne gibi vazifeler vardır?
Cevap- Kurban bayramının ikinci günü Mina’ya gelinir. Burada şeytan taşlama, kurban kesme gibi vecibeler icra edilir. Mina’ya gelindiğinde getirilen taşlardan yedi tanesi cemre-i akebeye atılır. Taşı baş ve şahadet parmaklarıyla tutularak her biri Allah-ü ekber diyerek atılır. Artık telbiye kesilir. İkinci, Üçüncü günlerinde taş atma yerlerinin her birine yedişer taş atmak suretiyle ceman kır dokuz taş atılır. İlk günü taşları attıktan sonra hacı tıraş olmak suretiyle ihramdan çıkar, sonra kurbanını keser, yukarıda geçtiği üzere ziyaret tavafını yapmak üzere Mekke’ye gider. Tekrar Mina’ya gelerek orada noksan kalan vazifesini ikmal eder.
Önemine binaen şu husus uda açıklayalım. Bütün şartları haiz olan bir kimsenin Hanefi mezhebine göre hemen bu farzı eda etmesi gerekir. Şayet bu farzı eda etmezde bilâhire fakir düşse bile yine bu farzı eda etmekle mükellefdir.
Aziz okuyucu bu önemli konuyu izah etmeye çalıştım.Tavsiyem sizlere öncülük yapan görevli meslektaşlarıma harfiyen uymanızdır. Şimdiden Allah kabul etsin diyorum. 06-09-2014
EMEKLİ DİN GÖREVLİSİ
SALİH GEYİK