Günümüzde birçoğumuzun yaşantısına büyük oranda giren, hatta insanı bazen “o olmasaydı ne yapardık” diye düşündüren devasa ansiklopedileri bir kenara iten internet neredeyse tüm kullanıcıların ilk müracaat ettiği bilgi kaynağı olmaya başladı. Böylesine büyük bir bilgi kaynağında zamanla bilgi kirliliğinde oluşması gerekiyordu ve oluştu. Bu durumda hemen akla internete ne kadar güvenmek gerekir sorusu gelmeye başladı. Zira hemen hemen her konuda bilgiye erişebileceğiniz internet içinde bir çok yanlış bilgi ve kaynakta barındırmaya başladı. Bende bu sayıdaki yazımda ise internette arama yaparken ulaşılan bilgilerin ne kadar güvenilir olduğu konusunu anlatmak ve doğru bilgiye ulaşma yöntemlerini sıralamak istedim.
İnternet, araştırmacılar, öğrenciler, çalışanlar için çok önemli ve vazgeçilmez bir kaynak olmasına karşın, alıntı yapılan veya okunan “kaynağın güvenilirliği”, “doğruluğu” sorunu da ortaya çıkmış bulunmaktadır. Çünkü bilimsel kurumlar, iş dünyası ve kamuoyunca tanınan kurumlarca basılı olarak yayınlanan mesleki ve bilimsel dergiler de olduğu gibi, web üzerinde yayınlanan her bilgi sayfası için herhangi bir denetim söz konusu değildir. Ayrıca, ticari kurumlarca yayınlanan çoğu dergiler ve kitaplara benzer şekilde herhangi bir kontrol mekanizması da mevcut değildir. İnternet isteyen herkesin istediği şekilde denetimsiz bilgi yayınlamasını mümkün kılan bir teknoloji durumundadır. Böylece, web üzerinde diğer tüm yöntemlere göre en kolay şekilde ulaşılan bilginin doğruluğu, yansızlığı ve güncelliği gibi ciddi sorunlar ortaya çıkması da doğal karşılanmalıdır. Bu tip sorunlar gelecek yıllarda internete daha fazla bilgi yükleneceğinden katlanarak artacaktır.
Araştırdığımız Bilginin Güvenilir ve Sağlıklı Olup Olmadığını Nasıl Anlayacağız?
İnternet üzerinde yer alan bilgi belli bir yerde değil, internete bağlı her
yerde mevcuttur. Bu nedenle denetim süzgecinden geçirilmesi olanaksız gibidir.
Diğer yandan zaten büyük miktarlarda mevcut olan bilginin sürekli arttığını ve
yenilendiğini de hesaba katarsak denetim mekanizması kurulması da etkin bir
çözüm olamamaktadır. Elde edilen bilginin değerlendirilmesi ve uygunluk
denetiminin büyük ölçüde araştırıcının kendi sorumluluğundadır ve bu denetim
tamamen kişinin kendisi tarafından yapılmalıdır.
Bu noktadan itibaren internette güvenilir bilgi arama konusunda diğer tavsiyeler şu yönde yapılabilir. Birçok insan tarafından kullanılan sitelerden bilgi almak, web sayfasının içeriği ile alınan bilginin tutarlılığını karşılaştırmak söylenebilir. Aşağıda yer alan maddeler ziyaret ettiğiniz sitenin ne kadar güvenilir olduğu konusunda size fikir verebilir.
1- Nasıl bir bilgi istediğinizi araştırdınız mı?
2- Web sitesinin amacı bilgi verici midir?
3- Web sitesi içeriği tarafsız mı?
4 - Bu web sayfalarında yazanlar, yazdıkları konularda yetkili insanlar mı?
5 - Verilen bilgiler güncel mi?
6 - Verilen bilgilerde yapılan alıntılar için kaynak gösteriliyor mu?
7 - Yazım kurallarına dikkat edilmiş mi?
8 - Site ahlak kurallarına dikkat ediliyor mu?
9- Web sitesinde bilgiye kolay ulaşımı sağlanabiliyor mu?
10- Web sitesi içerik olarak yakın zamanda yenilenmiş mi?
Yorumlar
Kalan Karakter: