İBRETLİK BİR İLETİ

Özcan Abi merhaba,
Son günlerde Buldan' da yaşanan ağaç kesimleri her çevre duyarlısı insan gibi beni de çok üzdü. Üstelik adının Yeşil Buldan olarak bilinip tanındığı Buldan’ımızda bu ağaç kesimlerinin yapılmış olmasının izahı mümkün değildir. Yerine onlarca fidanın dikilmesi ise gerçekleşen kesimleri telafi etmez. Şüphesiz yeni fidanların dikilmesi, ağaçlandırma ve bitkilendirme çalışmalarının yapılması takdirle karşılanacak ve alkışlanacak belediyecilik hizmetleridir. Ancak, yetişmiş ve belki 80 belki de 100 yıllık ağaçlar eğer kurumadılarsa kesilmez. Kesilmesi düşünülen ağacın, şehircilik planlamaları gibi sebeplerden dolayı o bölgeden kaldırılması zaruri ise gelişmiş zirai teknoloji ürünü araçlarla kökleriyle birlikte kaldırılır ve önceden hazırlanan yeni yerine nakledilerek dikilir. Bu işlem her bir ağaç için ayrı ayrı uygulanır ve ciddi bir maliyeti vardır. Ancak takdir edersiniz ki yaklaşık 100 yıllık bir ağaç, bir canlı için bu masrafa katlanmaya değer. Buna rağmen nakledilen ağaçlardan bir kısmı yine de kuruyabilir. Fakat bu durumda vicdanen bir sıkıntı yaşanmaz, gereken her şey düşünülmüş ve üst seviyede hassasiyet gösterilmiştir. En kolay yolun seçilerek ağaçların kesilmesi maalesef çok üzücü. Ekte size herkesin bildiği ''Yürüyen Köşk Hikayesi'' ni gönderiyorum. Büyük Atatürk' ün her konuda olduğu gibi çevre bilinci ve doğa sevgisi konularına olağanüstü bir yaklaşımla bakışının en çarpıcı örneği olarak gördüğüm bu hikayenin başta yöneticilerimiz olmak üzere tüm Buldanlı' larda çevre bilincinin oluşmasına ve doğa sevgisi şuurunun tecellisine vesile olmasını diliyorum.
Sevgi ve saygılarımla,
Ferit UZ

YÜRÜYEN KÖŞK HİKAYESİ

Atatürk bir gün çiftliğe gittiğinde, Köşk'ün hemen yanındaki Ulu Çınar ağacının dallarını kesmeye çalışan bir bahçıvan ile karşılaşır. Hemen bahçıvanı yanına çağırarak bunun nedenini sorar. Görevli bahçıvanın cevabı şöyledir: Ağacın dalları uzamış, binanın duvarlarına dayanmıştır. Aldığı cevaptan tatmin olmayan Atatürk, düşünülmesi bile imkânsız olan bir emir verir.
Görev İstanbul Belediyesi'ne intikal eder. Belediye Fen İşleri Yollar-Köprüler Şubesi sorumluluğu üstlenir. Ünlü bestecimiz Ferit Alnar'ın kardeşi olan Başmühendis Ali Galip Alnar (bazı kaynaklarda Ali Nuri Alnar olarak geçer) yanına aldığı teknik elemanlarıyla Yalova'ya gelerek çalışmalarına başlar.
8 Ağustos 1930 tarihinde önce bina çerçevesindeki toprak büyük bir dikkatle kazılıp yapının temel seviyesine inilir. İstanbul'dan getirilen tramvay rayları döşenir. Santim, santim çalışılarak bina yapı altına sokulan raylar üzerine oturtturulur. Artık binanın raylar üzerinde kaydırılarak ağaçtan uzaklaştırılması aşamasına gelinmiştir.
Güzel ve sıcak bir yaz akşamında Büyük Atatürk ile birlikte, kardeşi Makbule Atadan, Vali vekili Muhittin Bey, Emanet Fen Müdürü Ziya bey ve Cumhuriyet Gazetesi Başmuhabiri Yunus Nadi nezaretinde bina 4.80 m. civarında kaydırılır. Bu olağanüstü ve riskli iş 10 Ağustos 1930 tarihinde tamamlanır ve Ulu Çınar ağacıda kesilmekten kurtulur.
Atatürk ve Yalova konusunda önemli araştırmalara imza atan Araştırmacı-Yazar Ahmet Akyol'a göre, Köşk'ün yürütülmesi işlemi iki safhada yapılır. 8 Ağustos 1930 tarihinde öncelikle yapının teras bölümü (toplantı salonu olarak kullanılan, üç yanı camlarla kaplı bölüm) kaydırılır. Geri kalan iki gün içerisinde de ana binanın raylar üzerinde yürütülmesi işlemi tamamlanır. Ahmet Akyol'un bu görüşünün doğru olabileceği bazı resimlerden anlaşılmaktadır.
Köşk'ün kaydırılması olayı 10 Ağustos 1930 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'nde aynen şu şekilde yer almıştır.
"Gazi Hazretlerinin Köşkü nakledildi. Gazi Hazretlerinin Yalova'daki köşkünün yürütülme ameliyesi dün muvaffakiyetle icra ve ikmal edilmiştir. Kendileri de bu ameliyeye bizzat nezaret etmişlerdir."
10 Ağustos 1930 tarihli gazetedeki bu haberi okuyanlar ülkenin içinde yaşadığı onca önemli meseleler arasında, bu olayın o tarihte ne ifade ettiğine belki bir anlam veremediler. Belki de, bir çınar ağacının bir metrelik dalının kesilmemesi için bir köşkün kaydırılmasını hayretle karşıladılar.
Çünkü, o devirde ne ozon delinmesi vardı, ne global kirlilik, ne asit yağmurları, ne orman katliamı vs... dünyada hiçbir ülke hiçbir devlet başkanının gündeminde dahi yoktu, ÇEVRENİN ÖNEMİ. Yalnızca bir ülkenin kurtarıcısı milletini özgürlüğe, bağımsızlığa kavuşturmak için mücadele veren, bir karış toprağını bir tutam yeşilini koruyan tek bir liderdi Gazi Mustafa Kemal Atatürk.
Bu lider, Dünya ülkelerinin henüz 1970'li yıllardan sonra anlayıp ve düşünmeye başladığı çevre anlayışını 1930'lu yıllarda benimsiyor, "Çevreyi korumak aklın gereğidir" özdeyişi ile yalnızca Türk insanına değil, tüm dünya ülkelerine çok önemli bir mesaj veriyordu.
İnsan Sevgisinin yanı sıra doğa tutkusu, doğa sevgisiyle dopdolu bir liderin bir dehanın, çevre duyarlılığı, tüm dünya insanları için örnek olacaktır.
2 Mart 1998 tarihinde ulusal televizyonlarda yer alan Amerika'da tarihi bir müzikholün raylar üzerinde elli metre kaydırıldığı haberi yayınlandı. 68 yıl önce Atatürk'ün gerçekleştirdiği bir olay 1998 yılında, 2000'li yılların teknoloji ile ancak uygulanabiliyordu. Üstelik bu olay bir ağacı, bir canlıyı kurtarmak amacıyla değildi...
Ne mutlu ki, Atatürk gibi bir yol göstericimiz, bir önderimiz var. Bir ağaç dalı için verilen bu emek aslında tüm dünya insanlarına duyurulmak istenen bir çevre anlayışının göstergesidir.
Umuyoruz ki, Türk milletinin kurtarıcısı bu büyük liderin örnek alınan tüm özellikleri içinde doğa sevgisi ve çevre anlayışı tüm gönüllerde ölümsüzleşsin."

Not: Bu konu ile ilgili olarak hikayenin ayrıntılarını ve o günkü çalışmaya ait resimleri görmek isteyenler için  http://www.isteataturk.com/haber/1111/yalovada-millet-ciftliginde-yuruyen-koskun-insaatinda-24071930 linkini tıklamalarını öneriyoruz.