ÜRETİCİ PAZARI

Yüzyıllardır süre gelen bir gelenek. Haziranda başlar; Eylül, Ekim hatta Kasım ortalarına kadar sürer. Her hafta pazartesi günü sabahın erken saatlerinde çevre köylerden üreticiler yetiştirdikleri ürünleri Buldan’a getirip satarlar. Pazar çok erken kurulur ama öğleye doğru biter. Öğleden sonraya hiçbir şey kalmaz. Yukarı Pazar denilen yere kurulur. Üreticiler buradaki dükkânların önüne yayınır, herkesin aşağı yukarı belli bir yeri vardır.
Buldan’da her şey seçilerek alınır. Bu herkesin kabul ettiği bir durumdur. Bir satıcı eğer seçtirmek istemezse malı elinde kalır satış yapamaz. Pazarlık mutlaka yapılır. Bunu bilen satıcılar birazcık yüksek fiyat söyleyip sonra indirim yaparlar. Benim gibi dışarlıklı olanları gözünden tanıyıp biraz pahalı satmak usuldendir. Bunu bilirim lakin bilmezliğe gelirim. Kendi küçük bahçemde çektiğim emeği düşünür ne kadar zorlukla ürettiklerini bilir ve onlara hak veririm.
Buldan’a özgü ürünler vardır. Gırye tometi (kır yer domatesi) en ünlü olandır. Gerçi şimdilerde hepsi aşağı yukarı sulanmakta ise de cinsi gırye olarak üretimi yapılmaktadır. Fidecilerde adı yıldız domates olarak geçiyor. Ayrıca her ürünün daha iyi yetiştiği yer vardır ki o yerin adıyla anılır. Örnek: Karabalık biberi, Emcelli biberi, içme(işme) sıyırması, Eldirek balmesi. Yayla fasulyesi gibi. Say say bitmez.
Üretici pazarı yukarı pazarda bir tek sokak üzerindedir. Aradığın, aramadığın herkesi burada bulabilirsin. Dışarıdan gelenler burada karşılaşır. Yıllardır görmediğin eski tanıdıklara burada rastlaman olasıdır. Bu yüzden pazartesi sabahları hiçbir şey almayacak olsam da mutlaka Buldan’a iner üretici pazarını dolaşırım. Süleyman’ın kahveye oturur bir kahve içerim. Ahbaplarla burada buluşur yarenlik ederim.
Buldan’da üç kez Pazar kurulur. Pazartesi üretici pazarına yalnızca üreticiler gelir. Çarşamba pazarı öğleden sonra kurulur ama son zamanlarda Çarşamba günleri de erkenden pazar kurulur oldu. Buldan’ın asıl pazarı Perşembe günüdür. Yerli, yabancı herkes gelir. Sabahtan akşama dek sürer. Geleneksel olarak pazara hocanın yaptığı dua ile başlanır.
Buldan tam da yaşanacak bir yer. Sonbaharın gelmesi ile çok sevdiğim bu şirin ilçeden ayrılacak olmanın hüznünü şimdiden duyumsuyorum.
Dostlukla kalın
MEHMET SEYREK
İzmir Buldanlılar Derneği Başkanı