1974’lü yıllar. Salih Uz (Koca Müftü) kasaba müftüsüdür. 1915 Yılına kadar müftülük yapmıştır. Oğlanlarından Rasih Uz, medresede okumakta, şimdiki anlamda üniversite eğitimi almaktadır. (Rasih Uz 1274/1858-1951). Buldan’da belediye teşkilatı 1854 yılında kurulmuştur. 1857 yılında Denizli, Aydın vilayetine bağlı bir liva (sancak) olunca, Buldan’da Denizli’ye bağlı bir kasaba olmuştur. Birkaç sene sonra tekrar Aydın sancağına bağlanmıştır.
1870’ten sonra Osmanlı Devleti yeni bir yapılanmaya giderek, eyaletlerde yeni sancaklar oluşturmuştur. Yeni sancaklara da bazı kazalar bağlanmış, bazı kasabalar da kaza yapılarak, yeni sancağa bağlanmıştır. Denizli sancak olunca, Buldan ve Güney kasabalarından birinin kaza yapılması gündeme gelmiştir. Denizli’den gönderilen bir yazı ile kasaba hakkında bilgi talep edilmiştir. Güneyliler kaza olmaya çok heveslidirler ama Buldanlı yöneticiler işi ciddiye almazlar, bu yazıya olumsuz bakmaktadırlar. Buldan hakkında hazırlanan rapora; 100 dükkan yerine 60 dükkan, 10 cami yerine 6 cami vb eksik bilgiler yazarlar. Bu rapora Müftü Salih Uz itiraz eder. Bu gerici düşüncenin Buldan’a çok zararının olacağını, aksine kaza olduklarında, kasabanın kazancının çok olacağını anlatır, izah eder, ikna eder. Bu defa raporu hazırlayanlar, 100 dükkan yerine 120 dükkan, 10 cami yerine 14 cami vb benzeri bilgiler yazılı rapor hazırlarlar. Koca Müftü bu raporu, son günü olduğu için, oğlu Rasih Uz’a vererek, elden gönderir ve doğruca Vali’ye ulaştırır. Vali’nin makamına giren Rasih Uz, Vali’nin odasında Güney’den gelen temsilcileri görür. Ayakta beklemeye başlar. Bir ara Vali, Rasih Uz’a ne istediğini sorar. Rasih Uz, gönderilen raporu Vali’ye verir ve ilave eder; “Kaza olma hakkı Buldan’ın, bu hakkımıza engel olmayınız.” Vali, Rasih Uz’a edebe aykırı konuştuğu, hapse attıracağı tehdidinde bulunur. Daha sonraki yıllarda, 1922-1952 seneleri arası 30 yıl müftülük yapacak olan Rasih Uz, Vali’nin tehdit dolu sözleri üzerine şöyle der: “Vali Bey, isterseniz beni idam ettirin! Ama şehrimizin hakkını Payitaht’da (başkent İstanbul’da) dahi arayacağız! Biz hakkımızı istiyoruz!” Bu gencin ısrarlı konuşması karşısında Vali biraz yumuşar. “Peki sen haklısın, biraz araştıralım” der. İki yıl sonra Buldan’ın kaza olduğu yazısı gelir.(1876).
Bu, genç yaştaki bir Buldanlının dik duruşunun, başarısının bir başarısının katkısıdır.
Denizli kaza yapılarak Aydın sancağına bağlanınca, Buldan kazası da tekrar Aydın sancağına bağlanıyor. 1883’de Denizli müstakil sancak yapılınca; Buldan, Tavas ve Sarayköy kazaları Denizli vilayetine bağlanıyor. Güney ise Buldan’a bağlı bir nahiye oluyor.
Kaynakça: İrfan Uz (1922-2013)
Buldan ve Yöresinin Tarihçesi- Zeki Avralıoğlu (Sayfa 46)
Yorumlar
Kalan Karakter: