13- TARIMDA KULLANILAN USUL VE ALETLER
DEVİRME- Tarlayı ekim ve ekime hazır hale getirmek için mahsul kalkar kalkmaz sürme işine (Aktarma) ilk sürmeye denir. Meyilli yerlere hendek almanın sebebi, bazı meyilli arazilerde ekilen tarlaların tohumlarını, ekildiği yerde durdurmak için, yüksekçe bir hendekle çevrilir. Burası akan suların getirdiği toprak ile dolar. Hendek olmanın sebebi, burası toprağın kaymasını önlemek ve sürmeyi kolaylaştırmak içindir.
Ekim sırasında dikkat edilecek hususlar-
- Tarlaların daşı iyice toplanır.
- Tohum, toprağın altına iyice karıştırılır.
- Tohum, tarlanın her yanına aynı şekilde serpilir.
Tarımda kullanılan aletler - Karasaban, Pulluk, Bel, Kazma, Kürek, Çapa, Balta, Tırmık, Orak, Tırpan, Döven, Yaba, Sürgü, Kosa.
Kaynak – Halil İbrahim Kazak(Yaş 70), Sarımahmutlu
14- HALK MUTFAĞI
A- BESLENME, KABKACAK, OCAK, BACA İLE İLGİLİ GELENEK, GÖRENEKLER
1- Ocağın önüne “Destur” demeden oturulursa şeytan çarpar.
2- Sacayağının altından, dişi kedi üç defa geçirilirse, o kedi yavrulamaz.
3- Aşurenin içinde kesinlikle 41 çeşit malzeme bulunması lazımdır.
4- Ocaktaki kül üzerine işenirse şeytan çarpar.
5- Ocakta yemek pişerken eğer ateş parlarsa yani ses çıkarırsa eve uğursuzluk geleceğine işarettir ya da birisi o anda senin aleyhinde konuşuyor demektir.
6- Yumurta bıçakla kesilirse onu yumurtlayan tavuk yumurtayı keser, yumurtlamaz.
7- Süt pişerken taşar ve o süt ateşte yanarsa, ineğin memeleri yara olur.
8- Kaynamış yumurta yeni yürüyen çocuğun ayakları arasından yuvarlanırsa o çocuk düşmez.
9- Sacayağı işi bitirilince, iki ayağı üzerinde durdurulmalıdır. Üçayağı üzerinde durdurulursa o evde bereket olmaz.
10- Lokma yaparken su içilmez, eğer içilirse lokmalar patlar, etrafa yağ sıçrar.
11- Evin bacasında baykuş öterse o evden ölü çıkar.
12- Kahve tavasından su içilirse, göz ağrısı geçer.
13- Yemek tabakları gece yıkanmaz çünkü onların bulaşıkları ile melekler karınlarını doyururlar, onun için sevaptır.
14- Miras malı olan bir kaptan su içilirse, sancılanan kimsenin sancısı durur.
15- Salı ve Cuma günleri, ocaktan kül alınmaz. Çünkü meleklerin üstü kirlenir.
16- Gece sacayağı ocakta bırakılmaz, bırakılırsa o evin hanımına eş gelir.
17- Bacadaki baykuş acı soğanla kovalanırsa acı olaylar yaşanmaz.
B- MAHALLİ VE BELİRLİ GÜNLERDE YAPILAN YEMEKLER
AŞURE- Aşure yapılacağı zaman, bir gece evvel, daha önce hazırlanmış buğday ovularak yıkanır. Üzerine örtecek kadar sıcak su ile bir kap içinde ıslanır. Aynı şekilde başka kaplarda nohut, kuru fasulye ıslanır. Ertesi günü buğday, keşkek gibi etsiz pişirilir. Nohut, fasulye, susam, üzüm, incir pişirilir. Bunlar ezilir. Pekmez şerbeti (Veya şeker şerbeti) biraz koyulaşıncaya kadar kaynatılır. Ocakta kaynamakta olan ağdalı suyun içine önce pişirilenler katılır, hepsi beraber bir müddet kaynatılır. Ateşten indirildikten sonra içine, köhner nar, ceviz, çitlembik, badem, kuru üzüm, kavrulmuş susam, bu malzemelerin 41 çeşide tamamlanması için bal ilave edilir (Bal çeşitli çiçeklerden yapıldığından). Tabaklarla komşulara dağıtılır, evlere dağıtılan kaplar yıkanmadan geri getirilir, yoksa bereketi gider. Aşure aşır ayında (Muharrem) ve hayır merasimlerinde yapılır.
ARAP AŞI- Su kaynatılır, kaynar suyun içine un yavaş yavaş ilave edilir, karıştırılır ve koyulaşıncaya kadar bu devam eder. Koyulaşan bu yemek tepsiye dökülür, üzerine eritilmiş tereyağı ve kırmızıbiber dökülür, yiyecek hale gelir.
BAKLA KEŞKEĞİ- Bakla sıcak su ile haşlanır. Bu esnada bunun kabukları yumuşar. Yumuşayan kabuklar soyulur. Temizlenen bu iç bakla tekrar kaynatılır. İyice yumuşadıktan sonra suyu süzülür kaşıkla ezilir, lapa haline getirilir. Tabaklar konur, üzerine et suyu veya tereyağı dökülür, yenir.
BALCAN SOĞAN DÜRÜNMESİ- Malzemeler- Patlıcan, kuru soğan, domates, yeşilbiber, çitlembik, tatlı ekşi veya ekşi ekşi(Kızılcık, nar veya erik ekşisi), tulum (veya ekşimik) peyniri ya da keşlik (Çökelek), yufka, tuz, salatalık, zeytinyağı. Hazırlanışı – Patlıcan, soğan, domates, biber ayrı ayrı normal büyüklükte doğranır. Eğer patlıcan, soğan, biber pişmiş isteniyorsa, kızgın külde börttürülür. Çitlembik havanda iyice dövülür. Ayrı bir kaba peynir hazırlanır. Önceden hazırlanmış yufka veya bezirmeler açılır üçe kıvrılır. Bu yufkalar üzerine doğranmış olan patlıcan, soğan, biber, domates konur. Üzerine çitlembik, peynir serpilir, tuz serpilir. Soğan tavada(Dığanda) zeytinyağı içinde pişirilebilir. Üzerine ekşi dökülür, yufka silindir şekilde katlanır, yemek için hazırdır. Dürüm denilen bu yufkalar ısırılarak yenir.
(Devam edecek)