KİST HİDATİK
Halk arasında kist hastalığı olarak bilinen bu hastalığın etkeni, Echinococcusgranülosus adı verilen bir parazittir. Bu parazitin esas kaynağı köpek, kurt, tilki gibi et yiyen hayvanlardır. Ancak ülkemizde kist hidatiğin sebebi sıklıkla köpeklerdir. Parazit köpeklerin ince bağırsaklarında yaşar. Hastalık köpek dışkısı ile atılan yumurtalar ile insana bulaşır. Köpek dışkısı ile atılan yumurtalar çok dayanıklıdır, toprakta ve soğukta bir yıl kadar canlı kalabilirler. Dışkıyla atılan yumurtalar hayvanların ayakları, arazi eğimi, rüzgar ve yağmur etkisi ile yayılırlar. İnsanlar bu yumurtaları çiğ tüketilen ve iyi yıkanmamış meyve ve sebzelerden, kirli içme sularından alırlar. İnsandan başka koyun, keçi, sığır ve manda gibi otla beslenen hayvanlar da yumurtaları alarak hastalanırlar. Alınan bu yumurtalar, bağırsaklarda açılarak bağırsak duvarını geçer, kan ve lenf yoluyla öncelik sırasıyla karaciğer, akciğer ve diğer organlara yerleşerek kist formunda yaşamlarını sürdürürler. Hastalığın başlarında kistin küçük olduğu dönemlerde uzun yıllar boyunca belirtisiz seyredebilir. Fakat kist büyüdükçe, bulunduğu bölgeye ve oluşturduğu basıya göre belirtiler ortaya çıkar.
Kistler en sık karaciğer ve akciğerlerde görülürler. Nadiren dalak, karın zarı (periton), böbrek, kemik, göz yuvası, beyin, kalp ve yumurtalıklara da yerleşebilir. Genellikle çok belirgin şikâyet yaratmaz.Kist ne kadar büyükse şikâyet oluşturma ihtimali de o kadar fazla olur. Seyrek olarak kist yırtılabilir ve bu daha belirgin şikâyet yapar. Karaciğer yerleşiminde karnın sağ üst kısmında ağrı, bulantı, kusma ve bazen kaşıntı, sarılık gibi belirti görülür. Akciğer tutulumunda solunum sıkıntısı, öksürük, ağızdan kan gelmesi ve göğüs ağrısı olabilir.
Korunmak için ,köpeklere mümkün olduğu kadar çiğ et ve salam gibi ürünler verilmemelidir. Kişisel temizlik kurallarına dikkat edilmeli, içme ve kullanma suları temiz olmalı, kaynağı bilinmeyen sular içilmemeli, çiğ yenen sebze ve meyveler bol su ile iyice yıkandıktan sonra tüketilmelidir. Küçük yaşta çocukların hayvan dışkılarına temasının engellenmelidir. Kurbanlık olarak sadece, veteriner kontrolünden geçmiş sağlıklı hayvanlar satın alınmalıdır. Mezbahalar mümkün olduğu kadar yerleşim yerlerine uzakta kurulmalı ve çevresi köpeklerin giremeyeceği şekilde duvar ya da tel örgü ile çevrilmelidir. Kurban Bayramında kesilen hayvanların kistli ve hastalıklı olan sakatatları ve bağırsak, tırnak gibi kullanılmayacak olan kısımları açıkta bırakılmamalı, bunları etrafta dolaşan kedi, köpek gibi hayvanların yemelerine izin verilmemeli ve bu maddeleri kedi köpek gibi hayvanların kolaylıkla eşeleyip çıkaramayacağı şekilde toprağı derince kazarak en az 1 metre derinlikteki çukurlara gömülmelidir. Ayrıca kesim sonrası kalan kistli organ atıkları fırınlarda yakılarak imha edilebilirler. Aynı zamanda bütün köpeklerin ve sahip değişikliklerinin kayıtlı hale getirilmelidir. Kayıt altına alınan köpeklerin kimlik kaydını ve aşı durumunu gösteren tasmaların kullanılmasının zorunlu hale getirilmedir. Sahipli köpeklerin periyodik kontrolleri ve koruyucu ilaçlamaları veteriner hekim kontrolünde düzenli olarak yapılmalıdır.
