AMANİN BU DA ELDEN GİDİYO !BULDAN’A TUZAK, PUNCH, KIRLENT-PUNCH, SECCADE- PUNCH, MASA ÖRTÜSÜFoto çekimleriyle şimdi de firma katalog, patent almaya çalışarak yıllardır el emeği göz nuru kasnak makinası işlemeleriyle yapılan Buldan bezi ürünlerimize el koyma sanatı yapılmaktadır. 76 senesinde 15 yaşındayken İstanbul, Şile ilçesine gittiğimde, Buldan’da kara tezgahlarda dokunan Buldan bezi bükümlü iplik dokuma kumaşların Şile ilçemizin tescillemesiyle Şile bezi olarak tanındığını öğrendim. Bu bezlerin Şile’de dokunduğunu ve oraya ait olduğunu zannetmiştim. Şile’de dokuma tezgahlarının çok az dokunduğunu sayıyla anlatırsam, Buldan’da 100 dokuma tezgahıyla üretim varsa Şile’de 5 dokuma tezgahı olduğunu gördüm. Yani asıl üretim Buldan, gönderen Buldan. Şileliler bu bizim iplik serdiğimiz Garçov dayağı sırıklarla metrelerce malı Karadeniz’e salıp doğal yıkama yaptıklarını gördüm. Diğer renkleri boyahanelerde boyatıyorlardı. DÜNYAYA SATIYORLARDI, HALA ÖYLEEvlerde kasnak makinasıyla bu Şile bezine işlemeli Maksi- Tunik, Panço ve birçok pantolon ve şalvarlar Buldan’da evlerde nakışlar işlenmiştir. Halka mal olmuş bezi ve işlemeli bu ürünleri patent alarak geçmişte bu teşebbüste bulunmuşlar. Rahmetli Halil Efeoğlu dava açmış patenti alınan bu ürünleri, 70 li yıllardan beri üretim yapan bizlerde olaya tanıklık ve şahit olarak mahkemeye çıkarak bu patent- katalog firma işini iptal ettirdik.Bu günlerde de evlerde el kasnak ve nakış makinalarıyla yapılan Punch dedikleri kabartma işi bu makinalarda yapılmış hatta seccade, masa örtülerinde üretim yapılmıştır. Makinası olmayan bayanlar evlerde kasnak gerdirerek bu kabartma işini( Punch) elde yapmaktadırlar. Türkiye’mizin dört bir yanında evlerde üretip, internet ortamında satmaktadırlar. Evlerde üretip (Turşu, kanaviçe, reçel, peçete, yün örgüleri v.b) ürünleri evde üretim yapıp satanlara da herhangi mali bir yaptırım Ticaret Kanunumuzda yoktur.Bazı üreticiler punch kabartma işlerinde geçmişte olduğu gibi insanların ekmeğiyle oynamaktadır. Kendilerince Osmanlı saray ve müzelerindeki işlediğimiz motifleri, “desen ve tasarım bana ait” diyerek sahiplenmek istemektedirler. Anonim kumaşlarımızın üzerine vücut bulmuş, dokuyarak, gül- çiçek- kilim motifleri işlediğimiz bu ürünler emeği, göz nurumuzu göstermiştir. Bu anonim ürünlere ve işleme nakışlara patent alma imkanı yoktur. Şöyleki bazı patent büroları bu ürünlere patent verip ücret almakta fakat rahmetli Halil Efeoğlu’nun açtığı davada geçersiz olduğu görülmüştür. İkinci tuzak, engellemek isteyen firmalar ürünlerini katalog resim çekerek kendi firmalarının olduğunu iddia etmektedirler. Size uyarım daha önce herkesin kullandığı anonim resimleri paylaşabilirsiniz. Ama bu firmaların tuzağına düşmeyin. Kendi ürettiğiniz ürünün resmini çekip internet ortamında satabilirsiniz. Denizli Büyükşehir Belediyemiz evlerde yapılan kanaviçe, dantel, bebek kazakları örgüleri, el kasnak punch kabartma işi ürünleri Bayramyerinde meydanda yer göstermiş, herkes evlere katkı amacıyla satış yapmaktadır. Ticari mali bir hükümlüğü yoktur.Buldan Belediye Başkanından ricamız, ev halkımızın ürettiğini satabileceği bir yer gösterilip en uygun yer bizce eski mal pazarının olduğu yer, direklerle üstü kiremitlenerek açık yapılacak bir yerdir. El emeği, göz nuru bu ürünleri birçok Belediye yer göstermiştir. Belediyemiz bu ürünlerin Buldan’da yapıldığını eski cezaevini düzenleyerek kasnak makinalarını koyarak göstermektedir. Amanin Dikkat! Bunlarda gitmesin. Maalesef bunları yapanlarda içimizden birileri.1971 senesi İstanbul’a gittiğimizde 10 yaşındaydım. Kabataş Erkek Lisesinde yatılı okudum. Üniversiteyi kazanmama rağmen ticareti seçtim. Babadan bu işleme- nakış işinin içinde yoğruldum. Birçok usta – sanatkar yanımızda çalıştı. 1997 senesinde Buldan’a döndüm. Yıllarca deveci üstlüğü- kabartma punch- seccade şile bezi, kadife elbiseler- masa örtüleri işleyen düz kasnak işleme yapan evlerdeki emekçilerimize iğne ucu aparatlar getirerek lase işlemeyi öğrettik. Şimdiki gibi makinalara küsen Buldanlımıza makinalarında küçük değişik aparatlarla lase işlemeyi getirdik. Halen 17 senedir bu lase işini yapanlar var. Birçok esnafa malzemeleri verdik. Örme makinaları getirerek Buldan’da lase ördürdük ve dağıttık, yardımcı olduk.Ne kimseyi şikayet ettik, ne de katalog- patent alıp bu ürün bizimdir dedik. Buldan’da birçok ev ve esnaf ekmek yedik. 1997 lase işleme gibi şimdide 2024 punch kabartma furyası var. Allah herkese hayırlı iş versin. Buldanlı esnaf gaadeşler, duydum ki İstanbul’a fason işleri yaptırmaya çalışıyorsunuz. Evlerde çalışanların ekmeğiyle oynuyorsunuz. İstanbul’da yüzlerce mekanik ve otomatik işleme makinaları var. Bu arkadaşlar fason çalışır ama imalat- üretime girerlerse ürün satış fiyatlarınız yarıya düşer. Çünkü makinaları kendilerinin, Amanin Dikkat! Bunlarda gitmesin. Hep beraber çalışalım, üretelim.Saygılarımla.Halil Tezcan.
GÜNDEM
Yayınlanma: 18 Aralık 2024 - 12:25
AMANİN BU DA ELDEN GİDİYO !
Kasnak Makinesi ustası Halil Tezcan'ın önemli bir yazısını siz okurlarımızla paylaşmak istedik.
GÜNDEM
18 Aralık 2024 - 12:25